Eski-para-nasil-siniflandirilir
Nümismatiikte (tdk sözlüğe göre anlamı: Eski para ve madalyaların tarihi ve tanımıyla uğraşan bilim) eski paraların değerleri, paraların bulunabilirliğine ve kondisyonuna göre ölçülür. Bulunabilirliği/nadirliği araştırma sonucu bulunabilir. Referans olarak, World Paper Money isimli kuruluşun senelik yayınladığı kitaplar ve CD'ler meraklılarınca baz alınabilir. Kondüsyonunu da değerlendirmek için, bazı terimler ve kısaltmalar kullanılır, bunları da şu şekilde listeleyebiliriz:ÇİL (ÇİL)
Herhangi bir kullanim, katlama veya eskime söz konusu değildir. Harika bir şekilde korunmuş bu para, basimyeri, bankomat, piyasa ve kolleksiyonerce hiç kullanilmamiştir. Kağit renk kaybi ve bozulmasi olmaksizin temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlakliğindadir.
ÇİL ALTI (ÇA)
Bir köşedeki sayma izi veya tam ortada çok hafif bir kat izi gibi, zorlukla farkedilebilen kusuru vardir ancak kağidin yüzeyini kiran herhangi bir kusur yoktur. Bir köşedeki banka sayim izi veya merkezde ince bir kat olabilir ancak ikisi ayni anda olamaz. Kağit temiz ve orijinal parlakliğindadir. Köşeler yuvarlaklaşmamiştir.
ÇOK ÇOK TEMİZ (ÇÇT)
Çok az kullanilmiş güzel bir para. En fazla üç taneye kadar ince çizik veya bir kuvvetli kirik mevcut olabilir. Kağit temiz ve orjinal parlakliğindadir. Köşeler çok az yuvarlaklaşmiş olabilir. Kat çizgisinin kenarla buluştuğu noktada çok az bir yipranma da olabilir.
ÇOK TEMİZ (ÇT)
Biraz daha fazla yipranma ve kullanimin farkedilebileceği ama yine de güzel bir para. Yatay ve dikey birkaç çizikler olabilir. Kağit çok az kirlenmiş veya rengi hafif grileşmiş olabilir. Kağidin kendisi düzgündür yani yumuşak (ezik) değildir. Çerçeve alaninda yirtiklar olmasa dahi kenarlar hafif yipranmiş olabilir. Köşeler de yipranmiş olabilir ancak tamamiyle yuvarlaklaşmamiştir.
TEMİZ (T)
Kolaylikla anlaşilabilecek şekilde tedavül görmüş bu para, birçok çiziklere, kiriklara ve büküklere sahip olabilir. Kağit aşiri derecede kirli değildir ancak bazi yumuşamalar olabilir. Kenarlar paranin çok kullanilmiş olduğunu belli eder durumda olup çerçevede ufak yipranma yirtiklari olabilir. Yirtiklar çerçevededir, dizayn alanina kadar uzamaz. Çok fazla katlanmadan dolayi merkezde bir delik oluşmamiştir. Renkler belirgindir ama çok parlak değildir. Bir yada iki zimba deliği olağandişi yipranma olarak sayilmaz. Genel görünüm hala istenen düzeydedir
ÇOK İYİ (Çİ)
Hirpalanmiş çok kullanilmiş bir para olmasina rağmen hala eksiksizdir. Köşelerde daha da fazla yipranma ve yuvarlaklaşma, çentikler bulunabilir. Yirtiklar baski alanina kadar uzanabilir. Renk bozulmasi, boya lekesi olabilir. Aşiri katlanmadan ötürü merkezde bir delik oluşmuş olabilir. İğne yada zimba deliği olabilir. Kağit yumuşak, gevşek olabilir ama hiçbir parça eksik değildir.
İYİ (İ)
İyice yipranmiş, çok kullanilmiş bir para. Uzun zaman tedavül görmesinden dolayi, kalin birçok çizik ve kiriklar, boya lekesi, iğne-zimba deliği, kir, renk bozulmasi, kenar yirtiklari, merkezde delik, yuvarlaklaşmiş köşeler gibi hasarlara sahip olabilir. Büyük parça eksiği bulunmaz. Kağit üzerine şekil,resim vb. çizilmiş olabilir.
ORTA (O)
Tamamiyle gevşek, kirli, çok kullanilmiş bir para. Büyük parçalar yirtik-pirtik şekilde olabilir. Yirtiklar daha geniş olabilir. Paranin belirsiz kisimlari daha büyüktür.
ZAYIF (Z)
Birçok hasardan dolayi paçavra gibi olmuş, yipranmiş, lekeli, parçalari eksik, şekiller çizilmiş, daha büyük delileri olan bir paradir. Parçalari bir arada bant tutuyor olabilir. Düzgün olmayan kenarlar kesilip düzeltilmiş olabilir.
