Kuzey-kore-North-Korea
Asya’nın doğusunda,Kore Yarımadasının 38° enleminin kuzeyinde kalan bir devlet. Güneyinde
Kore Cumhuriyeti, batısında Sarıdeniz, doğusunda
Japon Denizi, kuzeyinde
Çin ve
Rusya Federasyonu vardır.
Tarihi
Kuzey Kore’nin tarihi, 1948 yılına kadar Güney Kore’nin târihi ile aynıdır. Kuzey Kore, 1948 yılında
Sovyetler Birliği’nin işgâl ettiği bölgede kuruldu. Sovyetler Birliği geri çekilince, iki Kore’nin birleştirilmesi için sarfedilen çabalar sonuç vermedi ve doğan gerginlik, 1950 yılında savaşa yol açtı. Bu savaşta Kuzey Kore, Güney Kore’yi işgâl etti. BM tarafından müdâhale edilerek
Güney Kore’den çıkarıldı.
1953’te KoreYarımadası, 38° enlemi sınır olmak üzere ikiye bölündü. Ülke 1948’den beri KimSung diktatörlüğüyle yönetilmektedir. 1972’den bu yana iki Kore’nin tek ülke olarak birleştirilmesi için yapılan çalışmalar sonuç vermedi. 1975’ten sonra, Kuzey Kore, batılı ülkelere ve Japonya’ya yaklaşma siyâseti gütmeye başladı. Sosyalist ülkelerde uygulanan yumuşak politika Kuzey Kore’de de uygulanmaya başlanmış olup, Kuzey ve Güney arasındaki gerginlik giderek azalmaktadır.
Fizikî Yapı
Kuzey Kore, dağlık bir ülkedir. Fakat doğu bölümünde arâzi alçalır ve düzlükler meydana gelir. Bu bölümün Japon Denizi kıyısında, ince bir kıyı ovası meydana gelmiştir. Mançurya sınırındaki dağlar kuzey doğudan güney batıya doğru uzanırlar. Ülkenin en yüksek tepesi olan Piai Tou Shan Tepesi bu kesimde yer alır. Ülkenin bütün ırmakları, Tumen hâriç, batıdadır. Ulaşıma en elverişli ırmağı, “Yalu” Irmağıdır. Bu ırmak Çin’den doğar, doğuya doğru akar. Paektu Dağının Japon Denizine inen yamaçları çok diktir ve girintisi çıkıntısı azdır. Sarıdeniz’e açılan kıyıları ise çok girintili çıkıntılıdır. Ülkenin düzlükleri Sarıdeniz kıyılarındadır.
İklim
Kuzey Kore’de kış uzun sürer ve şiddetlidir. Ülke kış mevsiminde
Sibirya’dan gelen soğuk rüzgârların etkisi altında olduğundan ısı -10°C’ye kadar düşer. Musonlar yaz mevsiminde etkilidir ve yağış getirir. Yıllık yağış ortalaması 635 mm’dir.
Doğal Kaynaklar
Dağlarında çam ve ladin ormanları çoktur. Eskiden çok büyük orman arâzisine sahip iken, günümüzde bu ormanlar azalmıştır. Fakat kuzey kesiminde hâlâ büyük orman arâzisi vardır. Ormanlık arazide
kaplan,
kurt,
ayı ve
vaşak gibi yabâni hayvanlar yaşar.
Ülke maden bakımından zengindir.
Grafit,
tungsten ve
magnezit üretiminde dünyâda birinci sırayı alır. Bunun yanında kömür, demir, kurşun, amyant ve
çinko yatakları da zengindir.
Nüfus ve Sosyal Hayat
21.964.000 olan ülke nüfusunun etnik yapısı, Güney Kore’ninki gibidir. Nüfusun büyük kısmı sanâyi kesiminde çalıştığı için, sanâyi bölgelerinde nüfus yoğunlaşmıştır. Önemli şehirleri arasında, Pyonxuyang, Hambung ve Songzin şehirleri bulunur.
Halkın konuştuğu ve resmî dili Korecedir. Yaygın inanç olarak
Budizm ve
Konfüçyanizm görülür. Bunun yanında
Taoizm ve
Şamanlık da vardır. Ülkede eğitim parasız olup, 8 ile 17 yaş arasında mecbûridir. Öğretim kurumları, ülke ihtiyâcını karşılayacak seviyededir.
Siyasi Hayat
Sosyalist idâreyle yönetilen komünist bir ülkedir. Yönetime İşçi Partisi hâkimdir ve ülkenin tek partisidir. Halk Meclisi, 215 üyeden meydana gelir ve halk tarafından 4 yılda bir seçilir. Bu meclis prezidyum üyelerini, bu üyeler de devlet başkanını seçer. Devlet başkanı en fazla 12 sene bu görevde kalabilir.
Ekonomi
Kuzey Kore’nin ekonomisini, sanâyi ve madencilik meydana getirir. Bunun yanında tarımın ülke ekonomisine katkısı büyüktür.
Tarım: Son yıllardaki sulama sisteminin gelişmesi, tarımın ve verimin artmasına sebeb olmuştur. Tarım, daha çok elverişli olan batı ovasında yapılır. Ülkede en cok pirinç üretilir. Bundan başka patates, buğday, darı, arpa ve soya fasulyesi yetiştirilir. Besin ürünlerinden başka sanâyi kesiminde kullanılan pamuk, tütün ve kenevir gibi ürünler de yetiştirilir. Kuzey Kore’de hayvanlardan et, süt ve yapağı, bol miktarda elde edilir. Ülkenin iki yanı deniz olduğu için balıkçılık da gelişmiştir.
Sanâyi: Kuzey Kore’nin millî gelirinin % 70’i sanâyiden elde edilir. İmâlat sanâyiinde iş gücünün yaklaşık yarısı çalışır. Yapım sanâyi Piyangyang çevresinde toplanmıştır. Ülkede kimyevî gübre, çimento, çelik, ham demir ve tekstil fabrikaları bulunmaktadır. Bunların yanında kâğıt, cam ve lastik fabrikaları da vardır. Ülkede ağır sanâyi gelişmemiştir.
Ticâret: Ülke, ticâretinin büyük kısmını sosyalist ülkelerle yapar. Bu ülkelerin başında Çin ve Rusya gelir. Bunlardan başka Japonya’yla da ticâri ilişkileri vardır. Son zamanlarda batı ülkeleri ile ticaret başlatılmıştır. İhrâcatının yarısını, işlenmiş ve işlenmemiş mâdenler meydana getirir. Bunun yanında kimyevî maddeler ve ipek kumaş da ihrâcatta önemli yer tutar. Dışarıdan ise makina ve petrol alır.
Ulaşım: Kara ulaşımı, büyük oranda demiryolları ile sağlanır. Ülkede 8500 km uzunluğunda demiryolu vardır. Ülke arâzisinin dağlık ve engebeli olması sebebiyle karayolları çok bozuk ve yetersiz olup, yapılması zordur. Karayollarının toplam uzunluğu 22.000 km olup, bunun % 2’si asfalttır.
Su yollarında ulaşım gün geçtikçe artmaktadır. Yalu Nehri ulaşıma elverişlidir. Ülkenin iki yanı deniz olduğu için büyük deniz filosu ve dört büyük limanı vardır.
